نَهْجُالبَلاغَة
نَهْجُالبَلاغَة
1.عاجزترين مردم
«ناتوانترين مردم كسی است كه از به دست آوردن دوستان عاجز باشد و ناتوانتر از او كسی است كه دوستی را پيدا كند و او را از دست بدهد.»
2.بخشش به اندازه
«بخشنده باش نه اسرافگر! حسابگر باش نه خسيس!»
3.پيروزی
«پيروزی با حسابگری است و حسابگری با كوشش فكر، و فكر با راز داری.»
4.گذشت
«شايستهترين مردم برای عفو و بخشيدن، تواناترين آنان به كيفر دادن است.»
5.قناعت
«قناعت ثروتی است كه تمام نمیشود.»
6.زبان
«زبان، حيوانی درنده است، اگر رها شود میگزد.»
7.درخواست از نا اهل
«فوت شدن حاجت، بهتر از مطالبه آن از شخص نا شايسته است.»
8.ويژگی جاهل
«نادان را نمیبينی مگر آنكه يا تندروی میكند يا كوتاهی.»
9.كمال عقل
«هنگامی كه عقل كامل گشت، سخن كم میشود.»
10.حكمت
«حكمت گم شده مؤمن است. پس آن را فراگير اگرچه حامل آن از اهل نفاق باشد»
11.نا اميدی از رحمت خدا
من در شگفتم از كسی كه توانايی توبه و استغفار دارد، با اين حال مأيوس میشود!
12.ملال دلها
اين دلها احساس تنگنا میكنند و به ستوه میآيند همچنان كه بدنها خسته میشوند؛ پس برای آنها سخنان زيبای حكمت آميز بجوييد.
13.مراتب دانش
پايينترين علم همان است كه منحصر در زبان است و بالاترين علم آن است كه در اعضا و اركان وجود آدمی آشكار میگردد.
14.گمان در زمانه خوب و بد
در آن هنگام كه صلاح و نيكو كاری بر زمان و مردمش غالب باشد، اگر مردی به مرد ديگر بدگمان شود، با اين كه گناهی مرتكب نشده است، در اين صورت ظلم كرده است و اگر فساد بر زمان و مردم آن، پيروز باشد و شخصی به شخص ديگر خوش گمان باشد، قطعا خود را فريفته است.
15.فرصت
از دست دادن فرصت موجب ندامت و اندوه است.
16.كار خوب و بد
تفاوت زيادی است مابين دو عمل: عملی كه لذتش میگذرد و نتيجه زشتش میماند؛ و عملی كه زحمتش میرود و پاداش نيكويش میماند.
17.ثمره ميانه روی
دچار فقر و تنگدستی نشد هر كس كه در زندگی ميانه روی را پيش گرفت.
18.جلب محبت
جلب محبت نيمی از خرد است.
19.غصه
غصه نيمی از پيری است.
20.پيروزی شكيبا
هيچ انسان شكيبايی، پيروزی را از دست نمیدهد؛ اگر چه زمان به درازا بكشد.
21.خشنودی از كار ناروا
هر كس كه از كردار قومی خرسند باشد مانند كسی است كه در آن كردار با آنان همراه است و برای هركس كه در يك كار باطل وارد میشود، دو گناه است: گناه عمل به آن باطل و گناه رضايت به آن.
22.دوری از جايگاه تهمت
هر كس خود را در معرض تهمت قرار بدهد، نبايد كسی را كه به او بدگمان میشود، ملامت كند.
23.مشورت
هركس خودرأيی را انتخاب كند، هلاك میگردد و هركس با مردم مشورت كند، با آنان در خردهايشان شريك میشود.
24.حد پيروی از مخلوق
اطاعت هيچ مخلوقی در جايی كه نافرمانی از خالق در آن باشد، جايز نيست.
25.شناخت جايگاههای خطا
هركس جهات و ابعاد آراء و نظريات را بفهمد، جاهای خطا و اشتباهكاری را میشناسد.
26.بازداشتن بدكار
با پاداش دادن به نيكوكار، بدكار را از كار بد باز دار.
27.لجاجت
لجاجت و مقاومت بی دليل، تدبير و انديشه را از بين میبرد.
28.طمع
طمعكاری بردگی جاودانی است.
29.دوگانگی در دعوت
دو خواندن با يكديگر مخالف نمیشوند، مگر اين كه يكی از آن دو گمراهی است.
30.خوردن بازدارنده
بسا يك خوردن، از خوردنهای زيادی جلوگيری میكند.
ترجمه: علامه جعفری
گروه پژوهشی وصال منتظر دریافت مقالات, انتفادات و پیشنهادات شماست